Inne artykuły
Czym jest psychoterapia?
Psychoterapia opiera się na komunikacji między pacjentem a psychoterapeutą, która odbywa się w celu pomocy pacjentowi w określonych trudnościach. Mogą one obejmować:
- trudności natury emocjonalnej, np. nadmierne uczucie lęku, smutku, żalu czy wstydu;
- kryzysy i problemy życiowe, jak trudności w relacjach, rozczarowanie pracą zawodową, choroby czy śmierć osób bliskich i inne istotne zmiany w życiu;
- zmianę sposobu myślenia, przeżywania czy doświadczania siebie i świata np. u osób z określonymi zaburzeniami osobowości;
- rozmowy wspierające i uzupełniające, często niezbędne do prawidłowego leczenia farmakologicznego w przypadku poważnych chorób psychicznych, jak schizofrenia, zaburzenia afektywne-dwubiegunowe czy uzależnienia od substancji psychoaktywnych.
Psychoterapia jest metodą leczenia opartą na dowodach naukowych, a więc o statystycznie potwierdzonej skuteczności. Choć może być prowadzona w oparciu o różne tradycje (tzw. szkoły czy podejścia terapeutyczne) to każda z nich wykazuje się podobną skutecznością. Należy pamiętać, że nie każde spotkanie z psychologiem i nie każde oddziaływanie psychologiczne może być nazwane psychoterapią. Nurty psychoterapeutyczne, za którymi stoją rzetelne badania rozwijane są od wielu lat, a zatem są sprawdzone klinicznie. Należą do nich terapie humanistyczno-egzystencjalne, psychodynamiczne (zwane czasem psychoanalitycznymi), poznawczo-behawioralne, systemowe. Nie będą nimi podejścia, które, mimo iż są powszechnie znane, to nie udało się potwierdzić ich skuteczności w dostatecznym stopniu. Dla przykładu, nie są psychoterapią takie odziaływania jak: ustawienia hellingerowskie, radykalne wybaczanie, neurolingwistyczne programowanie (NLP), czy nawet słynna psychoanaliza, która, co prawda jest metodą na rozumienie siebie, ale jej celem nie jest leczenie.
Psychoterapia rozpoczyna się od rozmów na temat przeszłości pacjenta w celu lepszego rozumienia jego aktualnej sytuacji życiowej, a także natury doświadczanych problemów. Na tym etapie ustala się cel dalszej pracy terapeutycznej i zawiera tzw. kontrakt terapeutyczny, w którym określamy czas trwania psychoterapii, jej cele i częstotliwość, stawkę, zasady odwoływania sesji, a także omawiamy ryzyko związane z podjęciem terapii.
Choć psychoterapia opiera się na rozmowie to różni się od rozmów z przyjaciółmi. Różnica polega przede wszystkim na tym, że psychoterapeuta jest wykwalifikowany do rozumienia problemów natury psychologicznej, dzięki wieloletniemu szkoleniu, a także psychoterapii własnej i superwizji, czyli regularnym spotkaniom z doświadczonymi psychoterapeutami w celu zachowania odpowiednio wysokiej jakości leczenia.
Przyjaźnie oparte są na wzajemności, podczas kiedy w trakcie rozmów terapeutycznych cała uwaga terapeuty powinna być skoncentrowana niemal wyłącznie na osobie pacjenta. Poza tym pacjent i psychoterapeuta podejmują wzajemne zobowiązanie do odbywania regularnych spotkań, które trwają przez określony czas. Spotkania te koncentrują się głównie na rozmowach, które dotyczą obaw i problemów pacjenta, co zazwyczaj nie jest charakterystyczne dla spotkań towarzyskich.
Relacja z psychoterapeutą charakteryzuje się także przejrzystością. Jedynym oczekiwaniem terapeuty wobec pacjenta jest jego zaangażowanie w terapię i opłacanie jego wynagrodzenia. Psychoterapeuta nie oczekuje innych form gratyfikacji w ramach relacji terapeutycznej, nie oczekuje przyjaźni, zainteresowania jego życiem czy problemami, respektowania jego systemu wartości. Terapeuta nie będzie też wyrażał ocen moralnych zachowania pacjenta, jego poglądów politycznych czy wyznania. Treści wyrażane w trakcie sesji terapeutycznych objęte są tajemnicą zawodową i nie mogą być ujawniane. Wyjątek od tej reguły stanowi jedynie sytuacja zagrożenia życia pacjenta.
Psychoterapeuci korzystają z wiedzy psychologicznej, aby pomagać swoim pacjentom przez zaproponowanie im najlepszej metody, dostosowanej do ich indywidualnych potrzeb i natury zgłaszanego problemu. Psychoterapia może trwać od kilku spotkań do nawet kilku lat w zależności od złożoności problemu, oczekiwań i możliwości psychologicznych pacjenta. Dlatego ważne jest, aby wyborze psychoterapeuty towarzyszyła szczera rozmowa, dotycząca wątpliwości, oczekiwań i przygotowania psychoterapeuty do pracy.
Od wielu lat miliony ludzi skorzystały już z tej formy pomocy w rozwiązywaniu własnych problemów, istotnie poprawiając jakość życia. Sami pacjenci przyznają, że psychoterapia zmieniła ich życie, a oni - pozostając sobą - odkrywają siebie i świat w sposób nowy, zaskakujący i satysfakcjonujący.
Paweł Kurczak
psycholog, psychoterapeuta
Copyright 2021 © Polski Gabinet Psychoterapii w Berlinie, wykonanie JL. Polityka przetwarzania danych